Tespih Ağacının Gölgesinde (Go Set a Watchman) – Harper Lee

Biz Atticus Finch’i Harper Lee’nin 1960 klasiği “Bülbülü Öldürmek” kitabından ahlak bilincinden : nazik, akıllı, onurlu, dürüstlüğün bir sembolü tanrı vergisi meziyetlerini, 1930’larda önyargı ve nefretin kol kanat gezdiği küçük bir Alabama Kasabası’nda siyahi bir adamın beyaz bir kadına tecavüz ettiği itiraflarını savunurken ki hallerinden hatırlarız. Gregory Peck tarafından kameraya alınmış unutulmaz şekilde canlandırılan karakter mükemmel bir insan olduğunu gösteriyordu. Aydın, dürüstlüğe ve adalete olan üst düzey inancı sayesinde ideal bir baba, prensipleri olan bir idealisttir. Gerçek hayatta insanlar çocuklarını Atticus’un adlarını vermekteydi. İnsanlar Atticus yüzünden hukuk okuyup avukat bile oldular.

Şok edici bir şekilde Bayan Lee’nin uzun beklenmiş romanı “Go Set a Tespih Ağacının Gölgesinde” de Atticus ırkçı, zamanında KKK(Ku Klux Klan) toplantılarına katılmış, hatta şöyle şeyler dediği bile görülmüştür:  “Buradaki zenciler çocukluğunu yaşayamamış insanlar “ veya kızına bir gün “Araba sürüsü zencileri okullarımızda kilisemizde tiyatrolarımızda görmek istiyor musun? Bunları kendi dünyamızda gerçekten istiyormusun?” dediği bile görülür.

Oprah Winfrey tarafından ‘Bülbülü Öldürmek’ için zamanında “bizim milli romanımız” açıklaması yapılmıştı. Atticus Amerikan yargısını üstün mertebelere yüceltmiş ve her insanın eşit olduğunu vurgulamıştı.  “Tespih Ağacının Gölgesinde’de” ise kendi kasabasını federal baronun yalan yanlış tavsiyelerinden ve paralı akbaba avukatlarından uzak tutulması gerektiğini söylemiştir.

Bülbülü Öldürmek’te,  Atticus çocukları için bir rol aynasıydı bir kuzey yıldızıydı ve bir kahramandı, hayattaki ilham kaynağıydı fakat Tespih Ağacının Gölgesinde’da ciddi bir acı kaynağına dönüşmüştü ve aldatının göbek adı olmuştu tabi ki küçük Scout için.

Üçüncü şahıs gözlemci bakış açısıyla yazılan Tespih Ağacının Gölgesinde, Scout’un yetişkin bakış açısını yansıtmaktadır. Roman kızın Maycomb’daki evine geri dönüşünün hikayesidir. Newyork’tan bir içimlik ziyaretinin hikayesi. Geri döndüğünde uzun soluklu eski ilişkisi Henry Kilinton’un ve babasının avukat olarak paylaştıkları iğrenç düşünceleri gün yüzüne çıkarıyor.

Bunun ötesinde Tespih Ağacının Gölgesinde karşımıza Bülbülü Öldürme’nin erken bir rol modeli olarak da karşımıza çıkıyor ta ki 1957 de editörlerin yaptığı önerileri dikkate alan Lee, Scout’un gençliği üzerine farklı çalışmalar yapıp 20 yıl öncesini yazarak ortaya farklı bir eser olan Bülbülü Öldürmek çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Go Set a Watchman, Tespih Ağacının Gölgesinde, Harper Lee, Bülbülü Öldürmek, Atticus Finch, Scout